O‘zbekistonda 2026−2030 yillar O‘zbekistonda «Dolzarb oziq-ovqat xavfsizligi davri» deb e’lon qilindi. Bu davrda aholi ehtiyojiga yetarli darajada va sifatli oziq-ovqat mahsulotlarini yetkazib berish hamda ortiqcha isrofgarchiliklarning oldini olish choralari ko‘riladi, deb yozadi «Gazeta.uz» hukumatning 17 sentyabrdan kuchga kirgan tegishli qaroriga tayanib.
Hujjatda ta’kidlanishicha, «oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash davrida» mamlakat rahbariyati qator chora-tadbirlarni amalga oshirishni rejalashtirgan, jumladan:
✅ aholini yetarli miqdorda sifatli oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash;
✅ oziq-ovqat mahsulotlarini isrofgarchiligining oldini olish;
✅ aholi orasida o‘rtacha kunlik ratsional ovqatlanish normativlari asosida to‘g‘ri ovqatlanish bo‘yicha tushuntirish;
✅ oziq-ovqat chiqindilarini qayta ishlashni yo‘lga qo‘yish.
O‘zbekiston Vazirlar Mahkamasi «Oqilona iste’mol» (Save food) dasturini amalga oshirish rejasini tasdiqladi. Ushbu loyiha oziq-ovqat chiqindilarini kamaytirish va oziq-ovqat xizmatlari sanoatida isrofgarchilik oldini olishga qaratilgan.
2026 yilning 1 iyulidan boshlab markazlashgan oqova suv tizimlariga ulanishga faqat oqova suvlardagi yog‘-moy mahsulotlari ajratib olinishini ta’minlaydigan yog‘-moy tutgich uskunalari mavjud bo‘lgan umumiy ovqatlanish korxonalariga ruxsat beriladi. Bundan tashqari, kafe va restoran egalari har oyda bir marta ushbu uskunani moydan tozalashlari va chiqindilarni qayta ishlash va utilizatsiya qilish uchun yuborishlari shart. Masalan, tegishli qayta ishlangan materiallardan foydalangan holda sovun, chorva ozuqasi va boshqa mahsulotlar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish mumkin.
Shu bilan birga umumiy ovqatlanish korxonalari oziq-ovqat mahsulotlarini pishirish uchun gaz ta’minoti, ular bo‘lmaganda, yog‘och yoki tayyor ko‘mirdan foydalanishda atmosfera havosini ifloslantiruvchi moddalar va hidlarni ushlab qoluvchi qurilmalarni o‘rnatishi kerak.
Bundan tashqari, shaharsozlik qoidalari va standartlari umumiy ovqatlanish korxonalarida ventilyatsiya va havoni tozalash qurilmalari uchun maxsus talablarni o‘z ichiga olishi lozim.
Kelasi yil yanvaridan boshlab oziq-ovqat chiqindilarini kompostlash orqali qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat mahsulotlarini yetishtirishda organik o‘g‘itlarni qo‘llash tizimini kengaytirish reja qilinmoqda.
Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishidagi yo‘qotishlarni kamaytirish uchun respublikada ushbu mahsulotlarni yetkazib berish zanjiri monitoringi amalga oshiriladi. Hokimiyat tadbirkorlar faoliyatini yig‘im-terim, qadoqlash, yuklash, yetkazib berish va saqlash kabi bosqichlarda kuzatib boradi.
Bundan tashqari, do‘konlarda yaroqlilik muddati o‘tgan oziq-ovqat mahsulotlariga chegirma tizimi kengroq joriy etiladi.
Hukumat qarorida to‘y-hashamlar va boshqa oilaviy tantanalarni o‘tkazish bo‘yicha talablarga rioya etilishi ustidan nazoratni kuchaytirish chora-tadbirlari belgilandi.
«Gazeta.uz»ning ta’kidlashicha, bayram tadbirlarini o‘tkazish tartibi 2020 yili tasdiqlangan edi. Xususan, hujjat mehmonlar sonini cheklagan. Biroq, amalda qoidalar ko‘pincha buzilgan. Shu sababli, bu yil rasmiylar bunday tadbirlar uchun yangi qoidalarni yaratish rejalarini e’lon qildilar.