Murat Dushemov. turkmen.news sayti fotosurati
16 sentyabr kuni Turkmanobod sudi fuqarolik faoli Murat Dushemovni Lebap viloyati Seydi shahridagi LB-E/12 koloniyasida mahkumni kaltaklagani uchun sakkiz yilga ozodlikdan mahrum qildi. Bu haqda turkmen.news xabar berdi.
Nashrning yozishicha, faolga qarshi arizani «xafa bo‘lganlar» qatorida bo‘lgan va muassasa ma’muriyati bilan hamkorlik qiluvchi mahbus yozgan. Tergov materiallariga ko‘ra, Dushemov uni asosiy muddati tugashiga bir necha kun qolganida kaltaklagan. Sud bosqichida faolning o‘zi tuhmat qilinayotgani haqida da’vo qilgan va davlat tomonidan tayinlangan advokat orqali mahbusning o‘zi uning huzurida boshini devorga urganini ma’lum qilgan.
Sud majlisi yopiq eshiklar ortida o‘tgan. Mahkumning onasi bo‘lajak sud jarayoni haqida ma’lumotni tinglovdan bir kun oldin olgan va majlisga kirishga harakat qilgan, biroq sudya uni sud zaliga kiritmagan.
ℹ️ Murat Dushemov hibsga olinishidan oldin videoblog yuritib, unda ijtimoiy masalalarni yoritgan. U Turkmanistonda majburiy emlash haqidagi videoni e’lon qilganidan so‘ng darhol hibsga olingan, keyin politsiya nazorat punktida koronavirus yo‘qligi haqidagi ma’lumotnomani ko‘rsatishdan bosh tortgani uchun 15 kunga hibsga olingan. Keyinroq faolga emlash haqidagi videoni chop etishdan bosh tortgani uchun klinika bosh shifokoridan pora talab qilganlikda ayblangan. 2021 yil avgustida Dushemov tovlamachilik va qasddan badanga o‘rtacha og‘irlikdagi shikast yetkazishda ayblanib, to‘rt yilga ozodlikdan mahrum etilgan. Bu da’volar faol saqlanayotgan kameradagi mushtlashuvga asoslangan: go‘yo u boshqa mahbuslarni kaltaklagan, garchi huquq himoyachilariga ko‘ra, mojaro Dushemovga bosim o‘tkazish uchun uyushtirilgan.
2023 yili Dushemov boshqa uch nafar siyosiy mahbus bilan birgalikda BMTning Turkmanistondagi vakolatxonasiga huquqiy tartibsizliklardan himoya qilishlarini so‘rab xat yo‘llagan. Human Rights Watch tashkiloti Turkmaniston rasmiylarini Murat Dushemovni zudlik bilan ozod qilishga chaqirib, uning hukmi tinch va inson huquqlarini himoya qiluvchi faoliyati tufayli adolatsizlik natijasi ekanini ta’kidlagan.
Dushemov 2025 yil 14 iyunida ozod etilishi kerak bo‘lgan. Lekin bu sodir bo‘lmadi, chunki kameradoshi faolga qarshi ariza yozib, Dushemov uning qo‘lini sindirgani haqida shikoyat yozgan. Natijada yangi jinoiy ish qo‘zg‘atilib, faol Turkmanobod tergov izolatoriga o‘tkazilgan. Qarindoshlariga uning qayerda ekani haqida xabar berilmagan, onasi esa o‘g‘li haqida birorta ma’lumot ololmagan. Huquq himoyachilariga ko‘ra, faolning oilasi kuzatuv ostida bo‘lgan, telefonlari tinglangan, qarindoshlari esa bir necha bor politsiyaga chaqirilgan. Dushemovning singlisi va ukasi «chetga chiqishi cheklangan»lar ro‘yxatiga kiritilgan.
