Namangan viloyatidagi Norin daryosida yagona kaskad tarkibiga kiruvchi oltita gidroelektr stansiyaning birinchisi ishga tushirildi. Qolaversa, ushbu energetika inshooti to‘liq O‘zbekiston materiallari va uskunalari asosida qurilgani respublikada birinchi milliy gidroelektr stansiya qurilishi haqida gapirish imkonini beradi, deb xabar beradi Respublika Prezidenti Shavkat Mirziyoyev matbuot xizmati.
Matbuot xizmati eslatishicha, mamlakat rahbari o‘tgan yil 25 martida Norin daryosida gidrotexnika inshootlari qurilishini boshlab bergan edi. 2025 yil 16 sentyabr kuni Mirziyoyev Namangan viloyatiga safari doirasida GESlar kaskadi qurilishining birinchi bosqichi bo‘lgan yangi inshoot bilan tanishdi.
GES-1 yillik 171 million kilovatt soat elektr energiyasi ishlab chiqarish imkoniyatiga ega. Bu yerda 130 ta yangi ish o‘rni yaratiladi. Loyiha natijasida 430 mingta xonadon elektr energiyasi bilan ta’minlanadi, yiliga 290 million kub metr gaz tejaladi. Bu iqtisodiyot uchun qariyb 300 milliard so‘mlik ($24,4 mln) qo‘shimcha manfaat demakdir.
Qolaversa, O‘zbekistonda birinchi marta obyektda past suv bosimida ham yuqori samaradorlikka ega bo‘lgan gorizontal kapsulali gidroagregatlar joriy etildi. Bunday yondashuv milliy gidroenergetikani rivojlantirishda yangi sahifa ochadi.
GESda suv to‘sish inshooti ham qurildi. Shuningdek, hududda ma’muriy va xizmat binolari, dispetcherlik punkti barpo etildi. Atrof muhitni muhofaza qilish va hududni obod qilish maqsadida 6 ming tup manzarali daraxt ekildi, kelgusi bahorda yana 7 ming tup mevali ko‘chat ekish rejalashtirilgan.
Qayd etilishicha, «O‘zbekgidroenergo» aksiyadorlik jamiyati tomonidan amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli loyiha Norin daryosida oltita gidroelektr stansiyasi kaskadini qurishni o‘z ichiga oladi. Ishning umumiy qiymati 428 million dollarga baholanmoqda. Barcha inshootlar ishga tushirilgach, ularning umumiy quvvati 228 MVtni tashkil qiladi.
Norin gidroelektr stansiyalari kaskadi «yashil» iqtisodiyotni rivojlantirish va aholi farovonligini oshirishga qaratilgan strategik loyihadir. Majmuaning ikkinchi va uchinchi obyektlari keyingi yilda, qolganlari esa 2027 yilda ishga tushirilishi kutilmoqda.
Umuman olganda, O‘zbekistonda qayta tiklanadigan energiya manbalariga e’tibor kuchaymoqda. Jumladan, keyingi yillarda Buxoro, Jizzax, Qashqadaryo, Navoiy, Samarqand va Surxondaryo viloyatlarida 10 dan ortiq quyosh va shamol elektr stansiyalari, umumiy quvvati 450 megavatt bo‘lgan gidroelektr stansiyalari foydalanishga topshirildi.