Qozog‘istonda ichki yoqilg‘i-moylash materiallari bozoridagi vaziyat barqarorligicha qolmoqda, taqchillik uchun asoslar yo‘q. Respublika Energetika vazirligi bu haqda so‘nggi paytlarda ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlarda mamlakatda yoqilg‘i inqirozi yuzaga kelishi xavfi haqidagi nashrlarga javoban shunday bayonot berdi.
«Qozog‘iston o‘zini asosiy turdagi yoqilg‘i turlari o‘zida ishlab chiqarilayotgani hisobiga to‘liq ta’minlaydi. Benzin va dizel yoqilg‘isining joriy zaxiralari mamlakat ehtiyojlarini, jumladan, iste’molning mavsumiy o‘sishini qoplaydi», — deya vazir maslahatchisi, Energetika vazirligi rasmiy vakili Asel Serikpayevaning so‘zlaridan iqtibos keltiradi Tengrinews.kz nashri.
U ichki bozorni himoya qilish maqsadida chetga yoqilg‘i-moylash materiallarini avtomobil transportida olib chiqishga qo‘yilgan taqiq amal qilayotganini eslatib o‘tdi.
«Vakolatli organlar tomonidan chegaralarda nazorat kuchaytirilgan. Energetika vazirligi hududlardagi vaziyatni har kuni kuzatib boradi va kerak bo‘lsa, iste’molchilarni uzluksiz ta’minlash uchun resurslarni tezkor ravishda qayta taqsimlashga tayyor», — deya xulosa qiladi Serikpayeva.
Shu tariqa, Energetika vazirligi shu yilning kuzida Qozog‘istonda yoqilg‘i quyish shoxobchalariga benzin yetkazib berish bilan bog‘liq muammolar bo‘lishi mumkinligi haqidagi nashrlarga munosabat bildirdi. Mualliflar bu holatning bir nechta sabablarini aytib berishgan. Ular orasida qo‘shni davlatlarga, birinchi navbatda, yoqilg‘i inqirozi kuchayib borayotgan Rossiyaga benzinning noqonuniy eksporti ham bor. Xususan, bu haqda neft-gaz sohasi tahlilchisi Nurlan Jumagulov o‘zining Energy Monitor Telegram-kanalida yozgan.
Neft va gaz sohasi eksperti Oljas Baydildinov, o‘z navbatida, Qozog‘istondan yoqilg‘i kontrabandasi qo‘shni davlatlar bilan narxlarning kuchli farqi (Qozog‘istondagi benzin YEOIIda eng arzon bo‘lib qolmoqda) tufayli avj olayotganiga e’tibor qaratgan. «Qozog‘iston chegarasidan o‘tayotganda avtomobil yo‘llari bo‘ylab 5 litrli shishalarda sotilayotgan Qozog‘iston yoqilg‘isini ko‘rish mumkin», — deb yozadi u.
Ehtimoliy taqchillikning yana bir sababi, Atirau neftni qayta ishlash zavodining 1 oktabrdan 25 oktabrgacha rejali ta’mirlanishi bo‘ldi. Ammo Energetika vazirligi bu ta’mirlash «ishlab chiqarish va taqsimlash balansida oldindan hisobga olingan»iga urg‘u beradi. Atirau neftni qayta ishlash zavodidagi resurslarni qoplash uchun zarur hajmlar bo‘yicha shartnomalar tuzilgan va boshqa zavodlardan jo‘natilmoqda, deb ta’kidlaydi vazirlik va ular eng yirik yoqilg‘i quyish shoxobchalari tarmoqlari bilan doimiy aloqada ekanligini qo‘shimcha qiladi, bu esa yetarli zaxiralar va muntazam yetkazib berishni tasdiqlaydi.
Biroq, «Uralskaya nedelya» nashri 15 sentyabr kuni Uralskdagi yoqilg‘i quyish shoxobchalarida benzin taqchilligi sezila boshlagani haqida xabar berdi. Nashrga yoqilg‘i quyish shoxobchalari xodimlari kamroq yoqilg‘i yetkazib berilayotganini ma’lum qilishgan. Shuningdek, nashr yoqilg‘i quyish shoxobchalaridan birida mashinalar navbati aks etgan suratni ham e’lon qildi.
Nur.kz sayti esa 16 sentyabr kuni mashhur AI-92 benzini Qozog‘istonda bir haftadan kamroq vaqt ichida ikki baravar qimmatlashgani haqidagi xabarni chop etdi.